اثر روش‌های خاک‌ورزی حفاظتی و متداول بر جمعیت ماکروفون خاک در تناوب گندم-ذرت در منطقه زرقان

نویسندگان

  • جهانبخش میرزاوند استادیار بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زرقان، ایران
  • حسین پژمان استادیار بخش تحقیقات گیاه پزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زرقان، ایران
چکیده مقاله:

سابقه و هدف: تغییرات در مدیریت خاک می‌تواند بر تولید محصول اثرات مثبت و یا منفی بگذارد که تحت تاثیر عواملی از جمله منطقه، تناوب زراعی، خصوصیات خاک، شدت خاک‌ورزی و هم‌چنین تنوع گونه‌ای خاک قرار می‌گیرد. اطلاعات کمی درباره پاسخ و واکنش موجودات خاک به تغییرات خاک‌ورزی وجود دارد. پژوهش‌ها نشان داده است که اجرای سامانه‌های خاک‌ورزی حفاظتی می‌تواند موجودات خاک و دشمنان طبیعی آن‌ها را تحت تاثیر قرار دهد که به دلیل تغییر در حاصلخیزی خاک و دسترسی به خُرد زیستگاه‌های بیشتر می‌باشد. بنابراین، این پژوهش با هدف بررسی اثرات سامانه‌های خاک‌ورزی حفاظتی و رایج بر جمعیت ماکروفون و تنوع گونه‌ای خاک در تناوب گندم (Triticum aestivum L.)-ذرت (Zea mays L.) انجام شد. مواد وروش‌ها: به منظور بررسی اثر خاک‌ورزی (خاک‌ورزی رایج، کم خاک‌ورزی و بی خاک‌ورزی) و بقایای ذرت (حفظ بقایا و حذف تمام بقایا) بر فراوانی جمعیت ماکروفون خاک در تناوب گندم -ذرت، پژوهشی مزرعه‌ای در دو فصل زراعی (96-1395) به صورت کرت‌های یک بار خُرد شده با سه تکرار در زرقان استان فارس اجرا شد. برای نمونه‌برداری از جمعیت ماکروفون خاک از تله‌های خاکی و برای تعیین مقادیر شاخص‌های تنوع گونه‌ای از نرم افزار پست استفاده شد. کلیه محاسبات آماری با استفاده از نرم‌افزار سس انجام گرفت و برای مقایسه میانگین‌‌ها از آزمون چند دامنه‌ای دانکن در سطح 5 درصد استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که حفظ بقایای گیاهی در کشت ذرت نسبت به گندم جمعیت ماکروفون خاک را بیش از 6 درصد افزایش داد. کاهش عملیات خاک‌ورزی و حفظ بقایای گیاهی اثر مثبتی بر فعالیت ماکروفون خاک داشت به گونه‌ای که جمعیت ماکروفون خاک با عملیات کم خاک‌ورزی و بی خاک‌ورزی نسبت به سامانه خاک‌ورزی رایج حدود 1 برابر افزایش یافت. در شرایط حفظ بقایای گیاهی شاخص شانون برای سامانه‌های بی خاک‌ورزی، کم خاک‌ورزی و خاک‌ورزی رایج به ترتیب 88/1، 91/1، 92/1، سیمپسون 83/0، 84/0، 85/0 و برگر-پارکر 31/0، 28/0، 25/0 تعیین شد. بیشترین مقدار شاخص هیل در کشت گندم و ذرت (به ترتیب 68/0 و 71/0) در سامانه خاک‌ورزی متداول (رایج) و حذف بقایای گیاهی به دست آمد. نتیجه‌گیری: اگر چه طیف گسترده‌ای از پاسخ‌ها در میان گونه‌های مختلف وجود داشت، اما بیشترین فراوانی ماکروفون خاک در سامانه کم خاک‌ورزی و حفظ بقایای گیاهی در مقایسه با خاک‌ورزی رایج و بی خاک‌ورزی حاصل شد که دلیل آن افزایش تنوع در خُرد زیستگاه-های طبیعی در خاک در نتیجه حفظ بقایا و کاهش عملیات خاک‌ورزی می‌باشد. بطور‌کلی، درک بهتر از اثر روش‌های مختلف خاک‌ورزی و مدیریت بقایا بر ماکروفون خاک، به منظور شناخت روابط میان ماکروفون خاک و دشمنان طبیعی آن‌ها با گیاهان زراعی در توسعه راهکارهای مدیریت آفات به عنوان جزئی مهم در پایداری برنامه‌های کشاورزی محسوب می‌گردد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

اثر خاک ورزی حفاظتی بر خصوصیات خاک و عملکرد ذرت در تناوب با گندم

این تحقیق در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با پنج تیمار و چهار تکرار اجرا شد. تیمارهای تحقیق عبارت بودند از 1) کم­خاک­ورزی، 2) کشت مستقیم گندم و ذرت به مدت چهار سال، 3) کشت مستقیم گندم در سال‌های اول، دوم و چهارم و کشت مرسوم آن در سال سوم وکشت مستقیم ذرت به مدت چهار سال، 4) کشت مستقیم ذرت در سال‌های اول، دوم و چهارم و کشت مرسوم آن در سال سوم وکشت مستقیم گندم به مدت چهار سال و 5) خاک‌ورزی مرسوم....

متن کامل

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

متن کامل

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

متن کامل

اثر خاک ورزی حفاظتی بر خصوصیات خاک، ظرفیت مزرعه‌ای، مصرف سوخت، و عملکرد گندم در تناوب با ذرت

این تحقیق در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با پنج تیمار و چهار تکرار به مدت چهار سال در شهرستان مرودشت فارس اجرا شد. تیمارهای تحقیق عبارت بودند از 1) کم­خاک­ورزی، 2) کشت مستقیم گندم و ذرت به مدت چهار سال، 3) کشت مستقیم گندم در سال‌های اول، دوم و چهارم و کشت مرسوم آن در سال سوم وکشت مستقیم ذرت به مدت چهار سال، 4) کشت مستقیم ذرت در سال‌های اول، دوم و چهارم و کشت مرسوم آن در سال سوم و کشت ...

متن کامل

تأثیر روشهای مختلف خاک ورزی بر عملکرد گندم در تناوب با ذرت

دراین طرح تأثیر روشهای مختلف خاک ورزی بر عملکرد گندم در تناوب با ذرت وخصوصیات فیزیکی خاک مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تیمار وپنج تکرار از سال 75 به مدت سه سال در ایستگاه تحقیقات کشاورزی داراب اجراء گردید. تیمارها شامل : 1- خاک ورزی مرسوم (‌گاوآهن برگردان دار + ‌دیسک) به ‌عنوان شاهد2- گاوآهن قلمی (‌چیزل ) + ‌دیسک 3و4 - استفاده از ساقه خردکن ذرت قبل از ...

متن کامل

اثر روش‌های خاک‌ورزی بر خصوصیات فیزیکی خاک و بهره‌وری آب ارقام گندم در تناوب گندم-ذرت

این تحقیق برگرفته از نتایج طرحی است که با هدف بررسی اثر کاشت مستقیم ارقام گندم در بقایای ذرت، بر عملکرد و بهره‌وری آب طی دو سال زراعی 96-95 و 97-96 انجام شده است. برای این منظور، آزمایشی به صورت کرت‌های نواری خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در اراضی مرکز تحقیقات کشاورزی صفی‌آباد دزفول اجرا شد. کرت اصلی شامل روش‌های بی‌خاک‌ورزی (NT)، کم‌خاک‌ورزی (MT) و خاک‌ورزی مرسوم (CT) و کرت ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 10  شماره 2

صفحات  143- 157

تاریخ انتشار 2020-08-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023